Babicki maszt flagowy

Maszt flagowy – kopia w miniaturze masztu Radiostacji Babice

Radiostacja Babice uruchomiona została 17 listopada 1923 r. Była to jedna z największych instalacji tego typu w Europie i na świecie, umożliwiała łączność międzykontynentalną. Antena nadawcza liczyła ok. 4 km długości i wsparta była na 10 wieżach o wysokości blisko 130 m każda. W jej środkowej części znajdował się budynek radionadawczy.

Do dziś przy ul. Mjr. Henryka Dobrzańskiego w Latchorzewie zachowały się ruiny budynku, podstawy masztów, budki wartownicze z napisem „Czuwaj” i inne fragmenty obiektów technicznych. Infrastruktura stacji rozciągała się od Latchorzewa (obok Babic) w kierunku północno-wschodnim aż do Wawrzyszewa.

Prace przy budowie tego obiektu rozpoczęto wiosną 1922 r. i ukończono w ciągu półtora roku. Wykonywało je m.in. Towarzystwo Przemysłu Metalowego K. Rudzki i S-ka. Działania te były efektem kontraktu podpisanego przez księcia Kazimierza Lubomirskiego z firmą Radio Corporation of America. Wartość kontraktu wynosiła wówczas ok. 3 mln dolarów. Rada Ministrów przeznaczyła dla Radiostacji 460 ha gruntów państwowych obejmujących również obszar dawnego Fortu IIA Twierdzy Warszawa, któremu nadano nazwę Fort Babice.

Radiostacja dysponowała dwoma nadajnikami maszynowymi systemu Alexandersona o mocy 200 kW każdy. Warto wiedzieć, że w latach dwudziestych Radiostacja w Babicach generowała najdłuższe fale radiowe na świecie. Długość fali nośnej wynosiła ponad 21 km (!), co dawało jej zasięg większy niż innych instalacji radiowych.

Gdy w 1924 roku powstała Transkontynentalna Radiostacja w Nagasaki (Japonia), pierwszą łączność radiową nawiązano właśnie z Babicami! Radiostacja służyła do łączności z zagranicą, dzięki niej nawiązywano kontakt m.in. z polskimi transatlantykami M/S Batory i M/S Piłsudski.

Pod koniec lat trzydziestych przeprowadzono gruntowną modernizację obiektu w oparciu o polskie patenty. Rozbudowano system nadawczy. Sześć nadajników emitowało wówczas fale o dł. od 19 m do 48 m. Stąd nadawano również audycje radiowe dla Polonii.

O jakości pracy Radiostacji Babice niech świadczy fakt, że Ministerstwo Poczt i Telegrafów, które było jej właścicielem, skutecznie konkurowało na światowym rynku przepływu informacji i wygrywało przetargi z Niemcami na tranzyt telegramów na falach długich na trasie Europa – USA – Japonia.

Powstanie Radiostacji było wybitnym osiągnięciem ówczesnej polskiej myśli technicznej, doceniały to także najwyższe władze państwowe. Na jej uroczyste otwarcie do Babic 17 listopada 1923 roku przybyli m.in. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Stanisław Wojciechowski oraz Minister Poczt i Telegrafów Jan Moszczyński. Nawiązano wówczas połączenie radiowe z Prezydentem USA Johnem C. Coolidge’em.

18 listopada 1923 r. – „Gazeta Poranna” informowała:
„Głos polski swobodny niczem nieskrępowany płynąć odtąd może poprzez oceany. W ciągu kilku minut można się porozumieć z Ameryką, Azją, Australią. Dziesięć wież o wysokości 128 m każda wznosi się dumnie ku górze – owoc pracy polskiego robotnika i polskiego inżyniera..”.

We wrześniu 1939 r. tereny Radiostacji Babice stały się areną krwawych walk. Okoliczne miejscowości pełniły funkcję zachodniej reduty obronnej stolicy, tzw. Reduty Babice, w której polscy żołnierze miłość do Ojczyzny pieczętowali krwią i ofiarą własnego życia. W tym rejonie walczył m.in. III Batalion 26. Pułku Piechoty, należący do Dywizji „Dzieci Lwowskich”, dowodzony przez mjr. Jacka Decowskiego, i Batalion Stołeczny dowodzony przez mjr. Józefa Spychalskiego.

Nasze oddziały utrzymywały zajęte pozycje przez 12 dni. W końcu zaczęło brakować amunicji i zaopatrzenia. Stale rosły również straty w ludziach. Mjr Jacek Decowski poddał redutę 27 września. Dalsza walka nie miała już sensu.

Niemiecki generał nie mógł uwierzyć, że polski batalion potrafił tak długo stawiać opór całej nacierającej dywizji. Osobiście liczył polskich żołnierzy, w uznaniu męstwa oficerom pozwolił zachować białą broń.
Następnego dnia poddano stolicę. Żołnierze, którzy polegli podczas obrony zachodniej reduty Warszawy, spoczywają na Cmentarzu Wojennym w Starych Babicach.
Niemcy wysadzili Radiostację Babice 16 stycznia 1945 r., w przeddzień wkroczenia wojsk polskich i radzieckich do Warszawy.

W 90. rocznicę uruchomienia Radiostacji Babice (17 XI 2013 r.) przed nowym budynkiem Urzędu Gminy w Starych Babicach odsłonięto maszt flagowy – kopię w miniaturze masztu Radiostacji Babice. W uroczystości uczestniczyli przedstawiciele władz samorządowych gminy i powiatu, a także przedstawiciele władz państwowych. Obecny był również przedstawiciel Ambasadora USA. Odczytano list Prezydenta RP do zebranych.

Projekt masztu wykonał architekt Kazimierz Steć, a konstrukcję ufundowało Gminne Przedsiębiorstwo Komunalne „Eko-Babice”. W podstawie masztu flagowego wykorzystano fragment autentycznej podstawy masztu jednej z wież Radiostacji Babice.

Niech pamięć
o wielkim osiągnięciu
polskiej myśli technicznej
i
Obrońcach Reduty Babice
trwa na wieki!

M.Ł., K.G.