Fundusz sołecki - informacje

FUNDUSZE SOŁECKIE 2019
 - ETAPY POSTĘPOWANIA

Aby otrzymać środki z funduszu sołeckiego należy:

• zwołać zebranie wiejskie, na którym zostanie uchwalony wniosek o przyznanie środków z funduszu sołeckiego,
• we wniosku należy wskazać, co mieszkańcy sołectwa chcą zrobić (wraz z uzasadnieniem słuszności podjętych działań) oraz podać przewidywany koszt tych prac. Należy pamiętać, aby wysokość kosztów wskazanych we wniosku nie była wyższa niż ta, która została określona dla danego sołectwa,
• uchwalony wniosek sołtys przekazuje w terminie do dnia 30 września bieżącego roku.

Tzn. w pierwszej kolejności musi zostać zwołane zebranie wiejskie, na którym zostanie uchwalony wniosek o przyznanie środków z funduszu sołeckiego. Wniosek może być uchwalony z inicjatywy sołtysa, rady sołeckiej lub co najmniej 15 pełnoletnich mieszkańców sołectwa. Należy w nim wskazać, co mieszkańcy chcą zrobić ( wraz z uzasadnieniem słuszności podjętych działań) oraz podać przewidywany koszt tych prac. Trzeba pamiętać, aby wysokość kosztów wskazanych we wniosku nie była wyższa niż suma środków, która została określona dla danego sołectwa. 

Uchwalony wniosek sołtys przekazuje wójtowi do 30 września 2018 r.

Kiedy wniosek zostanie odrzucony?

1. wniosek przekracza ustaloną kwotę,
2. nie spełnienie 3 warunków łącznie ( zadania własne gminy, poprawa warunków życia mieszkańców, zgodność ze strategią gminy),
3. brak uzasadnienia wniosku,
4. brak przewidywanych kosztów,
5. wniosek został przekazany po dniu 30 września 2018 r.

Co dzieje się z wnioskiem o przyznanie środków z funduszu sołeckiego, który został przekazany wójtowi przez sołtysa?

Wniosek sołectwa podlega ocenie prawidłowości jego sporządzenia (pod względem formalno-prawnym), tj. czy został uchwalony uchwałą przez zebranie wiejskie, czy został złożony w ustawowym terminie, czy cele przeznaczenia środków z funduszu sołeckiego są zgodne z ustawą, (tzn. są zadaniami własnymi Gminy, służą poprawie warunków mieszkańców i są zgodne ze strategia gminy), czy wysokość środków  wskazanych we wniosku jest zgodna z kwotą przysługującą sołectwu. Jeżeli wniosek jest prawidłowo sporządzony to Wójt przekazuje go radzie gminy.

Jeżeli natomiast wniosek nie jest prawidłowy to wójt w terminie 7 dni od dania otrzymania wniosku informuje o tym sołtysa.
Sołtys może zgodzić się z oceną wójta (i nic dalej nie robić, wtedy sołectwo nie otrzyma pieniędzy), lub w terminie 7 dni od otrzymania tej informacji - złożyć ponownie wniosek  (który można poprawić, uzupełnić, jednak wówczas należy pamiętać, że poprawki i uzupełnienia także muszą zostać uchwalone przez zebranie wiejskie) do rady gminy za pośrednictwem wójta.

W przypadku złożenia ponownego wniosku przez sołtysa, rada gminy rozpatruje wniosek w terminie 30 dni od jego otrzymania. Wójt musi uwzględnić rozstrzygnięcie rady gminy w tym zakresie - dlatego jest zobowiązany wpisać środki finansowe na realizację zadań wskazanych we wniosku - w odpowiednich pozycjach projektu budżetu gminy.

Rada uchwalając budżet gminy może odrzucić wniosek sołectwa, w przypadku gdy uzna, że zadania, które sołectwo chce realizować nie spełniają warunków które zostały określone w ustawie o funduszu sołeckim. W przypadku odrzucenia wniosku przez radę ustawa nie przewiduje drogi odwoławczej.

Pieniądze z funduszu sołeckiego mają służyć realizacji zadań własnych gminy, które będą służyły poprawie życia mieszkańców i być zgodne ze strategia gminy. Przeznaczenie funduszu na inny cel spowoduje odrzucenie wniosku.

Jest możliwe objęcie jednym wnioskiem kilku przedsięwzięć np. powiązanych ze sobą funkcjonalnie. Wówczas istnieje jednak ryzyko, iż nieprawidłowości dotyczące przedsięwzięcia cząstkowego przesądzą o odrzuceniu wniosku. Braki wniosku niezależnie od ich zasięgu powodują jego odrzucenie.

Sołectwa mogą realizować wspólne przedsięwzięcia, wówczas każde z sołectw zamierzających wspólnie realizować przedsięwzięcie odrębnie uchwala wniosek, wniosek powinien zawierać wskazanie przedsięwzięć przewidzianych do realizacji na obszarze danego lub innego sołectwa w gminie.

Środki finansowe z funduszu sołeckiego można przeznaczyć na realizację tych zadań własnych gminy, które będą służyły poprawie życia mieszkańców danego sołectwa, a także usuwania skutków klęsk żywiołowych  ( należy pamiętać o strategii gminy)

W trakcie roku budżetowego, jednak nie wcześniej niż po uchwaleniu budżetu na dany rok i nie później niż do dnia 31 października danego roku budżetowego, sołectwo może złożyć do wójta wniosek o zmianę przedsięwzięć lub ich zakresu przewidzianych do realizacji w ramach funduszu.

Przykładowe zadania do realizacji w ramach środków z funduszu sołeckiego:

• prowadzenie inicjatyw służących poprawie estetyki wsi oraz stanu ochrony środowiska, a w szczególności:
  - prowadzenie sołeckich konkursów, których celem jest podniesienie poziomu estetycznego sołectwa, promowanie ekologii wśród mieszkańców sołectwa,
  - pielęgnację zieleni komunalnej oraz terenów użyteczności publicznej w sołectwie, np.  remont placów zabaw, doposażenie ich w urządzenia itp.
  - wykonanie nasadzeń zieleni trwałej na terenach należących do gminy (drzew i krzewów), zakładanie trawników, oczek wodnych, skalników.
• kultura i sport masowy ( nie wyczynowy- kwalifikowany, np. działalność klubu sportowego, w którym do realizacji danej konkurencji potrzebna jest licencja jakiegoś związku, nie może być finansowany ze środków sołeckich- taka działalność nie ma cech powszechności dostępu) w tym na :
  - zakupy nagród rzeczowych i sprzętu, wspieranie inicjatywy kulturalnych, sportowych na rzecz lokalnego środowiska prowadzonych przez placówki oświatowe, uczniowskie kluby sportowe,
  - organizowanie przez radę sołecką uroczystości i imprez masowych ( kulturalno –sportowych np. obejmujących rywalizację między dziećmi a dorosłymi, dożynki, różnego rodzaju święta np. ziemniaka, kukurydzy, kapusty) skierowanych do mieszkańców sołectwa,
  - zakupy towarów ( także stanowiących środki trwałe)- poprawiających infrastrukturę sportową, rekreacyjną lub kulturalną sołectwa, a w szczególności montaż ławek, urządzenie placów zabaw dla dzieci,  obiektów sportowych, itp.
  - wspieranie inicjatyw na rzecz mieszkańców sołectwa prowadzonego przez organizację działające na jego terenie.
• z funduszu sołeckiego będzie można realizować również inne zadania, np.:
  - budowę i remont dróg gminnych, chodników ( jednakże sołectwo powinno skupić się na bieżącym utrzymaniu dróg i chodników oraz drobnych remontach, a nie podejmować się dużych zadań inwestycyjnych będących w gestii samorządu gminy),
• z funduszu sołeckiego będzie można zrealizować również inne zadania, np.:
  - promować gminę i sołectwo poprzez wykorzystanie niepowtarzalnych zasobów sołectwa (opracowanie folderu, broszury informacyjnej o zabytkach, produktach lokalnych, ciekawych miejscach, szlakach),
  - finansować edukację ( np. kursy, szkolenia, nie dotyczy prowadzenia szkół),
• z funduszu sołeckiego będzie można realizować również inne szkolenia, mieszczące się w kompetencjach gminy i jednostek pomocniczych określone w ustawie o samorządzie gminnym (np. realizować zadania zmierzające do zmniejszenia patologii społecznych takich jak alkoholizm)

Przykładowe zadania, które NIE MOGĄ być finansowane z funduszu sołeckiego:

• działalność statutowa placówek oświatowych (dotyczy placówek oświatowych o charakterze niepublicznym),
• działalność kościołów wyznaniowych,
• działalność gospodarcza prowadzona przez osoby fizyczne lub osoby prawne,
• zakup usług cateringowych 

To, co dane sołectwo może faktycznie zrobić, będzie zależało od wysokości środków finansowych, które będą  w jego dyspozycji.
Mieszkańcy sołectwa mogą zdecydować, że mogą wspomóc wykonanie konkretnych zadań – w tym poprzez własną pracę (społeczną).

Obsługę finansową funduszu jako elementu budżetu gminy zapewnia wójt.
Wydatki z funduszu, jako pochodzące ze środków wyodrębnionych w ramach budżetu, podlegają na ogólnych zasadach kontroli rady gminy i jej komisji rewizyjnej oraz regionalnej izby obrachunkowej.

Fundusz sołecki jest częścią budżetu gminy, dlatego wójt dysponuje pieniędzmi tego funduszu.
Pieniądze przyznawane są na dany rok i wtedy należy je wydać, nie można tego zrobić w następnym roku. Niewykorzystana ich część wraca wówczas do dyspozycji gminy.  Sołtys sam nie będzie wydawał pieniędzy - tą sprawą będzie musiał zająć się urząd gminy.

M. Majchrzak