Średniowieczne dzieła w Babicach

13 stycznia 2015 r., na kolejnym wykładzie Uniwersytetu III Wieku, studenci obejrzeli arcydzieła sztuki sakralnej sprzed setek lat.
Prezentację „Boże Narodzenie w sztuce średniowiecznej” przedstawiła Justyna Aniołek z Muzeum Narodowego w Warszawie.

Pani Justyna jest mieszkanką naszej gminy, pracownikiem Działu Dawnej Sztuki Europejskiej warszawskiego muzeum. Podczas wykładu opowiedziała, jak kształtował się temat Bożego Narodzenia w malarstwie i rzeźbie średniowiecza. Wizja narodzin Chrystusa, jaką znamy ze współczesnych przedstawień, rozwijała się przez długie lata.

Sam temat Bożego Narodzenia pojawił się w sztuce europejskiej ok. IV wieku. Początkowo artyści nie ukazywali w grocie betlejemskiej Maryi, Józefa, pasterzy ani trzech króli. Przedstawiano tylko Dzieciątko w żłobie, a obok niego zwierzęta – wół symbolizował wyznawców judaizmu, a osioł wyznawców religii pogańskich. Wizerunek Matki Bożej przy żłóbku pojawił się w późniejszych wiekach, Maryja często była przedstawiana w pozycji leżącej. Święty Józef na obrazach początkowo był ukazywany jako staruszek niezbyt zaangażowany w życie Świętej Rodziny. Jego kult – jako opiekuna Maryi i Jezusa – w Kościele Zachodnim rozwinął się dopiero od ok. IX wieku.

W średniowieczu sztuka często zastępowała pismo, bo większość ludzi nie umiała czytać ani pisać. Dlatego tak ważne były obrazy nawiązujące do scen biblijnych. Papież Grzegorz Wielki w VI w. napisał: „Obraz jest w tym celu wystawiany w kościele, aby ci, co nie umieją czytać, przynajmniej patrząc na ściany, czytali na nich to, czego nie mogą czytać w książkach”. Podczas styczniowego wykładu okazało się, że także dla nas – współczesnych – kontakt ze średniowieczną sztuką może być bardzo pouczający.

Kolejne spotkanie babickiego Uniwersytetu III Wieku odbędzie się 3 lutego o godz. 18.00 w sali konferencyjnej nowego Urzędu Gminy.
Szczegóły znajdą Państwo już wkrótce.

Tekst K. Gwarek, fot. K. Malinowski
Źródło obrazu (fragment ołtarza św. Tomasza Becketa, muzeum Kunsthalle):
http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Meister_Francke_006.jpg